Handleiding nadeelcompensatie bij infrastructurele maatregelen

Op 20 juli is de Handleiding nadeelcompensatie bij infrastructurele maatregelen aangeboden aan de Tweede Kamer. De Handleiding is opgesteld door een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van overheid en bedrijfsleven. Daarnaast hadden ook deskundigen zitting in de werkgroep.

Wat wordt met deze Handleiding beoogd te bereiken?

Doel van de Handleiding Nadeelcompensatie is om:

• door meer transparantie en voorspelbaarheid meer rechtszekerheid voor burgers, bedrijven en bestuursorganen te creëren;
• door minder en snellere procedures procedurekosten te beperken; en
• door betere communicatie en meer inzichtelijkheid een hogere acceptatiegraad van besluiten over nadeelcompensatie te realiseren.

De Handleiding bestaat voor een belangrijk deel uit een beschrijving van de bestaande praktijk, zowel inhoudelijk als procedureel en bevat aanbevelingen om de hiervoor genoemde doelen dichterbij te brengen.

Maatschappelijk risico

Een belangrijk aandachtspunt vormt de bepaling van het maatschappelijk risico. Volgens de Afdeling is het in eerste instantie aan het bestuursorgaan om de omvang van het maatschappelijk risico te bepalen. Dat heeft geleid tot ongelijkheid en onvoorspelbaarheid. Om die reden wordt in de Handleiding een meer uniforme methode voorgesteld.

Deze methode bestaat eruit dat bestuursorganen eerst zelf beoordelen of de gederfde omzet een drempel overtreft. Deze drempel wordt uitgedrukt in een percentage van de totale omzet, dat toeneemt naar mate de brutowinstmarge afneemt. De ratio hiervan is kennelijk dat een onderneming met een kleine bruto winstmarge veel variabele kosten kent. Daardoor kunnen bij een omzetderving relatief veel kosten worden bespaard. De in de Handleiding opgenomen rekenvoorbeelden roepen echter de vraag op of deze aanpak wel tot een voldoende redelijke uitkomst leidt.

Pas als het bestuursorgaan meent dat de drempel wordt overschreden worden deskundigen benoemd om over het verzoek te adviseren. Doordat benadeelden zelf eenvoudig kunnen bepalen of hun schade de drempel overtreft, zal naar verwachting het aantal kansloze procedures afnemen. Kansloze procedures die desondanks worden gestart zullen tegen minder kosten kunnen worden afgedaan.

De Handleiding Nadeelcompensatie bevat ook aanwijzingen die deskundigen bij hun advisering ter harte zouden moeten nemen.

Handleiding Nadeelcompensatie over te nemen door andere bestuursorganen

Bij de aanbieding hebben de betrokken Ministers de hoop uitgesproken dat veel bestuursorganen het in de Handleiding beschreven beleid zullen overnemen. Een aantal gemeenten zou zich intussen bereid hebben verklaard dat te doen.

Het ligt in de rede om aan te nemen dat de Staat dit beleid eveneens zal overnemen en daarmee enige afstand zal nemen van bijvoorbeeld het in de Beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Milieu 2014 neergelegde beleid (in het bijzonder artikel 3a lid 1, dat spreekt over een drempel van 15%). Een en ander blijkt echter niet met zoveel woorden uit de aanbiedingsbrief.

Vragen over nadeelcompensatie of planschade? Neem gerust contact met mij op via bas.tenkate@nysingh.nl of +31 (0)6 53 18 12 14!